COR* databank

13-07-2021

Aan de KU Leuven hebben sociale historici, historische demografen -en sociologen een historisch-demografische databank opgesteld, die reikt van 1846 tot 1920. Deze databank bevat alle informatie die in bevolkingsregisters te vinden is voor mensen waarvan de familienaam begint met COR* of KOR*, zoals Cornelis, Corne of Kortebeeck, wonende in het arrondissement Antwerpen. Deze informatie omvat geboortedata, informatie over huwelijken, migraties, aantal kinderen, sterftedata, enzovoort.

Door de enorme immigratie leefden in 1900 al 273.000 mensen in de havenstad Antwerpen. Deze migratie was zeer heterogeen, en bevatte migranten uit aangrenzende gebieden, van vlak over de grens met Nederland of van veel verder. Door variërende socio-economische en culturele achtergronden bezitten deze verschillende groepen een andere vorm van demografische informatie, zoals vruchtbaarheid, huwelijken, scheidingen, familievorming, familienetwerken, kettingmigratie en doodsbepalingen. 

Antwerpen in 1900

Omdat een databank voor de gehele bevolking van het Antwerpse arrondissement niet haalbaar zou zijn, werd er gekozen om te werken met gegevens op basis van familienamen die beginnen met een bepaalde combinatie van letters. Een voorwaarde was dat de lettercombinatie goed geografisch verspreid moest zijn over heel Vlaanderen, om zo een mooie representatie te krijgen van de gehele Vlaamse bevolking. Er werd gevonden dat mensen met COR*-familienamen geografisch goed verspreid waren en een interessante variatie aan socio-demografische karakteristieken vertoonden, representatief voor de hele Vlaamse bevolking. 

In totaal werden er 675 COR* familienamen geregistreerd, verdeeld over 14.537 'huizen', een plaats waar een COR-individu ooit heeft gewoond, maar die ook meerdere COR* individuen kan bevatten. Deze huizen bevatten observaties over 56.386 personen en 126.403 gebeurtenissen, en bovendien werden er 14.697 geboortecertificaten gebundeld. In totaal stelt de grootte van de databank 0,4% van de hele Vlaamse bevolking voor. 

Bij het opstellen van de databank werden verschillende regels in acht genomen, zoals standaardisatie van familienamen en voornamen volgens specifieke regels, die de gebruikte spelling -en uitspraakvariaties in rekenschap brengen. De verschillende personen moesten met elkaar gelinkt worden, waaronder ook familieleden, en deze links werden achteraf gecontroleerd op betrouwbaarheid. Bovendien is de databank uitgebreid met contextuele informatie over de economische en socio-demografische toestand van het arrondissement Antwerpen in de 19de eeuw. 

De databank is zodanig opgesteld dat er veel vergelijkingen kunnen gemaakt worden, bijvoorbeeld stedelijk versus ruraal, migrant versus autochtoon, enzoverder. De Antwerpse COR-databank bevat dus gegevens van personen over drie generaties (1846 tot 1920) en hoe deze gekoppeld zijn. Er is micro-data voorhanden over de individuele levenslopen en familiepatronen, welke gekoppeld is aan contextuele informatie. Hierdoor beschikken we over extensieve historisch-demografische informatie van bepaalde familienamen. 

Daardoor is het heel interessant om deze informatie te bestuderen in combinatie met genetica. Door een link te leggen tussen het Y-DNA, de familienamen en de historisch-demografische informatie, kunnen we het heden koppelen aan het verleden. 


Publicaties


Jenkinson, S., Anguita, F., Paiva, D., Matsuo, H. & Matthijs, K. (2020) "The 2020 IDS Release of the Antwerp COR*-Database. Evaluation, Development and Transformation of a Pre-Existing Database". Historical Life Course Studies.


Matthijs, K., Moreels, S. (2010) "The Antwerp cor*-database: A unique Flemish source for historical-demographic research". History of the Family, 15(1), 109-115.